Λίμνη Παμβώτιδα και Νησάκι Ιωαννίνων
Παμβώτις («η τα πάντα τρέφουσα») είναι το αρχαίο όνομα της πολυτραγουδισμένης λίμνης των Ιωαννίνων, που στολίζει με τη σπάνια ομορφιά της την πόλη. Με ένα πλούσιο ιστορικό παρελθόν, διανθισμένο με θρύλους και παραδόσεις αιώνων, η λίμνη των Ιωαννίνων ασκεί μια ιδιαίτερη γοητεία σε κάθε επισκέπτη. Μετρά περίπου επτά εκατομμύρια χρόνια ύπαρξης, θεωρείται μία από τις αρχαιότερες λίμνες στον κόσμο παγκοσμίως και η δεύτερη παλαιότερη στην Ευρώπη, μετά τη λίμνη της Αχρίδας.
Το μήκος της φτάνει τα 7,5 χλμ., το μέγιστο πλάτος τα 5 χλμ., το βάθος τα 11 μ., ενώ έχει συνολική επιφάνεια 23 τ.χλμ. Αποτελεί ένα ευαίσθητο οικοσύστημα και ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000. Στα βόρειά της υψώνεται αγέρωχο το Μιτσικέλι, το οποίο καθρεφτίζεται στα νωχελικά νερά της και στη νότια πλευρά της φαίνονται οι ανατολικές πλαγιές του Τόμαρου. Σχηματίζεται από τα νερά τριών κυρίως πηγών (Ντραμπάντοβας, Σεντενίκου και Κρύας), που αναβλύζουν από τους πρόποδες του Μιτσικελίου. Η λίμνη των θρύλων και των παραδόσεων, συνδέθηκε με την ιστορία της κυρά Φροσύνης, της όμορφης Γιαννιώτισσας αρχόντισσας, την οποία έπνιξε στα νερά της, μαζί με άλλες 16 γυναίκες, ο Αλή Πασάς, ένα ακόμα θρυλικό πρόσωπο των Ιωαννίνων, τον Ιανουάριο του 1801. Τα πρωινά που η ομίχλη κρύβει την ομορφιά της, δημιουργείται ένα σκηνικό μελαγχολικό μα κάθε φορά εντυπωσιακό! Οι όχθες της λίμνης καλύπτονται από πυκνούς καλαμιώνες, ενώ η βλάστηση περιλαμβάνει δάση ιτιάς, λεύκες, σφένδαμους, πλατάνια καθώς και υγρά λιβάδια που βρίσκουν καταφύγιο πολλά είδη πουλιών. Η ορνιθοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει περισσότερα από 170 είδη. Στη λίμνη ζούνε 9 είδη αμφιβίων, 24 είδη ερπετών και 24 είδη ψαριών, με πιο γνωστά τα χέλια, το γριβάδι, τον χορτοφάγο κυπρίνο και τον γουλιανό.
Στη βορειοδυτική πλευρά της Λίμνης Παμβώτιδας, βρίσκεται το πανέμορφο Νησάκι, ένα από τα ελάχιστα κατοικημένα νησιά λιμνών της Ευρώπης, το οποίο, μεταξύ άλλων, έχει και μία παγκόσμια πρωτιά! Δεν έχει όνομα! Για τους περισσότερους είναι το Νησί της Λίμνης ή το Νησί της Κυρά Φροσύνης. Πρόκειται για ένα μικρό φυσικό θαύμα απίστευτης ομορφιάς και ιστορικής σημασίας. Το νησί είναι συνδεδεμένο με τη ζωή και τον θάνατο του Αλή Πασά. Ο οικισμός του νησιού, στον οποίο μένουν μόνιμα περίπου 210 κάτοικοι, ψαράδες κατά κύριο λόγο, είναι χτισμένος σύμφωνα με την τοπική ηπειρώτικη αρχιτεκτονική με τα παραδοσιακά σπίτια, τους όμορφους κήπους και τα στενά πλακόστρωτα σοκάκια. Σύμφωνα με την παράδοση οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Μανιάτες που εγκαταστάθηκαν τον 17ο αιώνα αν και οργανωμένη ζωή επάνω στο νησί υπάρχει από την Βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο.
Η δυτική του πλευρά έχει ήπια ακτή, ενώ το υπόλοιπο είναι βραχώδες, με εντυπωσιακές απολήξεις της γης μέσα στο νερό. Ο μικρός αυτός παράδεισος, ήταν κάποτε σπουδαίο μοναστικό κέντρο και σήμερα διατηρεί επτά μεγάλης ιστορικής αξίας μοναστήρια. Το πιο σημαντικό είναι εκείνο της Μονής Φιλανθρωπινών. Οι τοιχογραφίες του 16ου αιώνα στη Μονή, αποτελούν το πιο αξιόλογο σύνολο μεταβυζαντινών τοιχογραφιών της Ηπείρου, με πιο ξεχωριστή, εκείνη που απεικονίζει τους 7 σοφούς της αρχαιότητας. Η Μονή Αγίου Παντελεήμονα έμεινε γνωστή για τα γεγονότα του 1822, όταν τα σουλτανικά στρατεύματα πολιόρκησαν και σκότωσαν τον Αλή πασά. Σήμερα, στα νότια κελιά της, στεγάζεται το Μουσείο Προεπαναστατικής Περιόδου.
Τα καραβάκια συνδέουν την πόλη των Ιωαννίνων με το Νησάκι με δρομολόγια κάθε μισή ώρα από νωρίς το πρωί μέχρι το βράδυ και χιλιάδες είναι εκείνοι που το επισκέπτονται κάθε χρόνο.
